αυτοπροσωπογραφία του Ρέμπραντ
O Rembrandt Harmenszoon van Rijn, ο οποίος έγινε περισσότερο γνωστός με το μικρό του όνομα, ήταν Ολλανδός ζωγράφος και χαλκογράφος. Γεννήθηκε στις 15/07/1606 και πέθανε στις 4 Οκτωβρίου 1669. Θεωρείται γενικά ως ένας από τους σπουδαιότερους ζωγράφους και χαράκτες στην Ευρωπαϊκή τέχνη και ο πιο σημαντικός της Ολλανδικής ιστορίας. Οι συνεισφορές του στην τέχνη ήρθαν σε μια περίοδο μεγάλου πλούτου και πολιτιστικών επιτευγμάτων, που οι ιστορικοί αποκαλούν Ολλανδικό Χρυσό Αιώνα , όταν η ζωγραφική της περιόδου αυτής, αν και από πολλές πλευρές αντίθετη ως προς το στυλ του Μπαρόκ που κυριαρχούσε εκείνη την εποχή στην Ευρώπη, ήταν άκρως παραγωγική και καινοτόμα.
Κύριο χαρακτηριστικό της τέχνης του Ρέμπραντ ήταν οι αναζητήσεις των εκφραστικών δυνατοτήτων του φωτός , στο οποίο από τα νεανικά του χρόνια κατόρθωσε να δώσει εξαιρετική δύναμη.
Έχοντας κατακτήσει την επιτυχία στη νεότητά του σαν ζωγράφος πορτραίτων (και οικονομική άνεση χάρη της οποίας είχε δημιουργήσει μια σημαντική συλλογή από έργα τέχνης), τα μεταγενέστερα χρόνια του Ρέμπραντ σημαδεύτηκαν από προσωπική τραγωδία και οικονομικές δυσκολίες. Τα τρία από τα τέσσερα παιδιά του πέθαναν σε μικρή ηλικία, στην περίοδο 1635-1640 ενώ το 1642 πέθανε και η σύζυγός του Σάσκια.Απέμεινε μόνο με τον γιό του Τίτους και την παιδαγωγό του (και αργότερα σύντροφό του) Χέντρικε Στόφελς. Αποσύρθηκε τότε από τον κόσμο και περιόρισε τις επαφές του με τους πολλούς μαθητές του. Τα οικονομικά του προβλήματα, μετά από λίγο καιρό τον ανάγκασαν να αποχωριστεί τη συλλογή του
Αν και οι γκραβούρες του και οι πίνακές του ήταν δημοφιλείς σε όλη τη διάρκεια της ζωής του, η φήμη του ως καλλιτέχνη παρέμεινε ψηλή και για είκοσι χρόνια δίδαξε πολλούς σημαντικούς Ολλανδούς ζωγράφους. Οι μεγαλύτεροι δημιουργικοί θρίαμβοι του Ρέμπραντ αντιπροσωπεύονται συγκεκριμένα με τα πορτρέτα των σύγχρονών του, τις αυτοπροσωπογραφίες του και τις σκηνές από τη Βίβλο. Οι αυτοπροσωπογραφίες του αποτελούν μια μοναδική και προσωπική βιογραφία, στην οποία ο καλλιτέχνης παρακολούθησε τον εαυτό του χωρίς ματαιοδοξία και με τη μέγιστη δυνατή ειλικρίνεια.
Στους πίνακες και τα χαρακτικά του έδειξε γνώση κλασσικής εικονογραφίας την οποία διαμόρφωσε διαμόρφωσε έτσι ώστε να ταιριάξει τις απαιτήσεις της δικής του εμπειρίας. Έτσι η απεικόνιση μιας βιβλικής σκηνής ήταν ενημερωμένη με τη γνώση του Ρέμπραντ για το συγκεκριμένο κείμενο, την αφομοίωσή του της κλασσικής σύνθεσης και τις παρατηρήσεις του του Εβραϊκού πληθυσμού του Άμστερνταμ. Εξαιτίας της εμπάθειάς του για την ανθρώπινη κατάσταση, έχει χαρακτηριστεί ως ένας από τους "μεγάλους προφήτες του πολιτισμού".
Αναμφίβολα το πιο γνωστό έργο του Ρέμπραντ αποτελεί ο πίνακας "Ο Λόχος Πολιτοφυλακής του Λοχαγού Frans Banning Cocq" τον οποίο ζωγράφισε στην περίοδο 1640-42.
Ο πίνακας έγινε γνωστός με την ονομασία "Νυχτερινή Περίπολος", ονομασία που του αποδόθηκε το 18ο αιώνα, γιατί σε εκείνη την περίοδο ήταν τόσο ξεθωριασμένος και παραμορφωμένος από το χρόνο, που ήταν σχεδόν δυσδιάκριτος και έμοιαζε αρκετά με νυχτερινή σκηνή. Μετά τον καθαρισμό του διαπιστώθηκε ότι η δράση του εκτυλισσόταν στη διάρκεια της ημέρας: επρόκειτο για μια ομάδα σωματοφυλάκων που έβγαιναν από μια ζοφερή αυλή στο εκτυφλωτικό φως του ήλιου.
Ο πίνακας αυτός θεωρείται ως αριστούργημα των αρχών της ωριμότητας του Ρέμπραντ. Στο έργο αυτό καθόρισε τον δραματικό ρόλο του φωτός, αναπτύσσοντας τις αναζητήσεις που είχε αρχίσει σε μερικές παλιότερες χαλκογραφίες του.
Για τον Ρέμπραντ έχουν υπάρξει ταινίες που ασχολούνται με τη ζωή και το έργο του αλλά και ταινίες που κάνουν αναφορά σε αυτά.
Το 1936 έχουμε την βρετανική ταινία Rembrandt σε σκηνοθεσία και παραγωγή του Αλεξάντερ Κόρντα, σε σενάριο των June Head and Lajos Biró, από μια ιστορία του Carl Zuckmayer. Η μουσική της ταινίας ήταν του Geoffrey Toye και η φωτογραφία του Georges Périnal. Στο ρόλο του ζωγράφου εμφανιζόταν ο Charles Laughton. Στην ταινία εμφανιζόταν και η Elsa Lanchester, σύζυγος του Charles Laughton στο ρόλο της Hendrickje Stoffels, της υπηρέτριας του ζωγράφου η οποία αργότερα έγινε και ερωμένη του.
ολόκληρη η ταινία του 1936 (αγγλικά άνευ υποτίτλων)
Η επόμενη κινηματογραφική μεταφορά για τον Ρέμπραντ είναι μια γερμανική ταινία του 1942 (ο τίτλος αυτής Ρέμπραντ) σε σκηνοθεσία Hans Steinhoff με τον Ewald Balser στο ρόλο του ζωγράφου.
Το ντοκυμαντέρ μικρού μήκους Rembrandt: A Self-Portrait (1954) σε παραγωγή Morrie Roizman, έλαβε υποψηφιότητα για Όσκαρ καλύτερου μικρού μήκους ντοκυμαντέρ.
Ακολουθεί η ταινία Rembrandt fecit 1669 (1977) σε σκηνοθεσία Jos Stelling με τον Frans Stelling στο ρόλο του νεαρού Ρέμπραντ και τον Ton de Koff στο ρόλο του γέροντα Ρέμπραντ. Η ταινία ασχολείται με τον τελευταίο χρόνο της ζωής του ζωγράφου, όπου ζωγράφισε μια σειρά από αυτοπροσωπογραφίες που τον δείχνουν σε μια σκοτεινή, μοναχική κατάσταση του μυαλού.
Το 1999 έχουμε την ταινία Ρέμπραντ σε σκηνοθεσία Τσαρλς Μάττον, με τον Κλάους Μαρία Μπραντάουερ στο ρόλο του ζωγράφου.
(γαλλικά με αραβικούς υποτίτλους)
Το 2007 έχουμε την ταινία Nightwatching σε σενάριο και σκηνοθεσία Πήτερ Γκρηναγουέι, η οποία ασχολείται με την ζωή του καλλιτέχνη αλλά περισσότερο για το πώς δημιουργήθηκε ο πίνακας "Νυχτερινή Περίπολος", ο πιο διάσημος πίνακάς του. Στο ρόλο του ζωγράφου ο Μάρτιν Φρήμαν. Η ταινία αποτέλεσε την πρώτη από μια σειρά ταινιών μεγάλου μήκους του Γκρηναγουέι σχετικά με τους Ολλανδούς δασκάλους.
Στην ταινία The Missing Rembrandt (1932) σε σκηνοθεσία Leslie S. Hiscott, ο Σέρλοκ Χολμς είναι στα ίχνη ενός χαμένου πίνακα του Ρέμπραντ που έκλεψε ένας ναρκομανής καλλιτέχνης (η ταινία θεωρείται χαμένη).
Στην ταινία Πάθος (1982) του Ζαν Λυκ Γκοντάρ έχουμε αναπαράσταση του πίνακα "Νυχτερινή Περίπολος" από ζωντανούς ηθοποιούς
Η ταινία Ρέμπραντ (2003) σε σκηνοθεσία Jannik Johansen αποτελεί μια δανέζικη ταινία το θέμα της οποίας είναι ένας πατέρας με το γιο του που κατά λάθος κλέβουν ένα πίνακα του Ρέμπραντ.
Η ταινία Rembrandt's J'Accuse (2008) σε σκηνοθεσία Πήτερ Γκρηναγουέι αποτελεί ένα ολλανδο-γερμανο-φινλανδικό ντοκυμαντέρ όπου γίνεται κριτική της οπτικής αγραμματοσύνης που επικρατεί σήμερα μέσω μιας εγκληματολογικής έρευνας του πίνακα "Νυχτερινή Περίπολος" του Ρέμπραντ. Ο Γκρηναγουέι εξηγεί τη συνωμοσία σχετικά με ένα φόνο και τα κίνητρα όλων των χαρακτήρων της που συνωμότησαν στο φόνο για το προσωπικό του όφελος ο καθένας. Στην ταινία χρησιμοποιείται το μεγαλύτερο μέρος των ηθοποιών που είχε χρησιμοποιηθεί και στην "Νυχτερινή Περίπολο" που είχε κάνει ο σκηνοθέτης ένα χρόνο πριν.
https://youtu.be/DKDMSuEXB88 (απόσπασμα)
Πηγές:
Εγκυκλοπαίδεια Δομή τόμος 25 σελ 238-240
http://www.imdb.com/title/tt1303889/plotsummary?ref_=tt_ov_pl
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου