Η σιωπή της Γκέρντα

Της Αννίτας Καλπάκα

   Την Παρασκευή είχα την τύχη, στα πλαίσια μιας εκδήλωσης στο Ινστιτούτο Γκαίτε για το ρατσισμό, να παρακολουθήσω την συγκλονιστική ταινία-ντοκυμαντέρ "Η ΣΙΩΠΗ ΤΗΣ ΓΚΕΡΝΤΑ" η οποία αποτελεί προσωπική μαρτυρία μετά από 40 χρόνια σιωπής μιας επιβιώσασας γερμανοεβραίας από το Άουσβιτς. Μέσα από αυτήν την απίστευτη μαρτυρία και χωρίς να υπάρχει ούτε μια βίαιη σκηνή ή βίαιες περιγραφές που να προκαλούν εύκολους αποτροπιασμούς νιώθεις το παράλογο, το έξω από το ανθρώπινο, το απίστευτο τραύμα που προκάλεσε στους "διαφορετικούς" ο ναζισμός και τις τραγικές επιπτώσεις ακόμη και στις επόμενες γενιές των ανθρώπων που επιβίωσαν.
   Έφυγα έχοντας στο μυαλό τι καλά θα ήταν να έβλεπαν αυτή την ταινία όλα τα νέα παιδιά στα σχολεία έτσι ώστε να καταλάβουν μόνοι τους και όχι με στείρα κατήχηση τι σημαίνουν ορισμένα πράγματα που για μια χρονική περίοδο και ειδικά στους νέους κόντεψαν να γίνουν μόδα εδώ στην Ελλάδα και να αποκτήσουν υπόσταση. Περιτό να πω τη χαρά που ένιωσα την επόμενη μέρα που ξεκίνησε με το καλό νέο της σύλληψης των επίδοξων συνεχιστών του ναζισμού που υποδύονται τους σωτήρες του έθνους.



Υπόθεση

    Στην αρχή αποτελούσε ταμπού: ο μικρός Κνούτ ρωτούσε τη "θεία Γκέρντα" από την Αμερική η οποία επισκεπτόταν τη Γερμανία, τι είχε απογίνει το παιδί της, κάτι που κανείς δε τολμούσε να αναφέρει. Τρομακτική σιωπή γύρω από το τραπέζι του καφέ. Ο Κνουτ ένιωσε μπερδεμένος και ντροπιασμένος - δε θα ξεχνούσε ποτέ εκείνο το απόγευμα της Κυριακής. Τριάντα χρόνια μετά ο Κνουτ Έλστερμανν συναντά την Γκέρντα στη Νέα Υόρκη και κάνει ξανά την ίδια ερώτηση. Εκείνη του λέει για τους στενούς οικογενειακούς δεσμούς και τις φιλίες της προπολεμικής εποχής, για την επιβίωση των Εβραίων φίλων και γνωστών αλλά και για τους εκτοπισμούς και το θάνατο. Είναι η ιστορία μιας έρευνας για την αλήθεια, σε αρχεία, μαρτυρίες σύγχρονων μαρτύρων και της μνήμης της. Η κινηματογραφίστρια Μπρίττα Βάουερ παρακολούθησε την ιστορία της Γκέρντα. Βασισμένο στην επαφή της Γκέρντα με τον Κνουτ, τις επίμονες ερωτήσεις του που τελικά έλαβαν απάντηση, δημιουργεί, με σεβασμό και στοργή για την πρωταγωνίστριά της, το πορτραίτο μιας γυναίκας που με πολύ κουράγιο για να αντιμετωπίσει τη ζωή, χτίζει μια νέα ζωή για τον εαυτό της μετά το Άουσβιτς. Το σημείο έναρξης αυτής της νέας ζωής ήταν η σιωπή της σχετικά με το τέλος της παλιάς, μια σιωπή που η Γκέρντα δεν έσπασε, ούτε με τον γιο της Στήβεν, μέχρι τους διαλόγους τους με τον Κνουτ Έλστερμανν.




http://www.german-documentaries.de/films/28900