Η όπερα αποτελεί μεταφορά ενός επεισοδίου στο σατυρικό μυθιστόρημα του Χάινριχ Χάινε Τα απομνημονεύματα του Κυρίου von Schnabelewopski (Aus den Memoiren des Herrn von Schnabelewopski) (1833), όπου ένας χαρακτήρας παρακολουθεί μια θεατρική παράσταση του Ιπτάμενου Ολλανδού στο Άμστερνταμ. Ο Χάινε είχε πρώτα για λίγο χρησιμοποιήσει τον θρύλο στο Reisebilder: Die Nordsee (Ταξιδιωτικές Εικόνες: Η Βόρεια Θάλασσα) (1826) όπου απλώς επαναλαμβάνει από το Blackwood's Magazine τα χαρακτηριστικά του πλοίου που το βλέπουν στην καταιγίδα και το οποίο στέλνει μηνύματα σε ανθρώπους που έχουν πεθάνει προ πολλού. Στην εκδοχή του 1833, εθεωρείτο ότι μπορεί να βασίζεται στο έργο του Φίτζμπολ, το οποίο παιζόταν στο Θέατρο Αντέλφι του Λονδίνου, αλλά οι παραστάσεις τέλειωσαν στις 07/04/1827 και ο Χάινε έφτασε στο Λονδίνο μια βδομάδα αργότερα. Αυτό το φανταστικό έργο, σε αντίθεση με το έργο του Φίτζμπολ, που διαδραματίζεται στο Ακρωτήριο της Καλής Ελπίδας, στην ιστορία του Χάινε η δράση μεταφέρεται στη Βόρεια Θάλασσα, στ΄ανοιχτά της Σκωτίας. Η όπερα του Βάγκνερ κατά παρόμοιο τρόπο επρόκειτο να διαδραματιστεί στ' ανοιχτά των ακτών της Σκωτίας, αν και στις τελικές πρόβες αποφάσισε να μεταφέρει τη δράση σε άλλος μέρος της βόρειας Θάλασσας, στ' ανοιχτά της Νορβηγίας. Έτσι, η τώρα διάσημη όπερά του αρχικά δεν ήταν ο Ιπτάμενος Ολλανδός αλλά στην πραγματικότητα ένας Ιπτάμενος Νορβηγός. Αργότερα άλλαξε τον τίτλο σε "Der Fligente Hollander" (Ο Ιπτάμενος Ολλανδός) προσαρμόζοντας τον χαρακτήρα στις παλιότερες παραδόσεις. Αυτό δεν ήταν μια απλή και έυκολη εργασία: Καταβάλλοντας πολύ εργασία, ο Βάγκνερ έπρεπε να αλλάξει κάθε μια από τις αναρίθμητες αναφορές στο λιμπρέτο του από Νορβηγό σε Ολλανδό.
Όσον αφορά το θρύλο τώρα, ο Ιπτάμενος Ολλανδός είναι ένα θρυλικό πλοίο-φάντασμα που δε μπορεί ποτέ να αγκυροβολήσει σε λιμάνι, καταδικασμένο να περιπλανιέται στους ωκεανούς για πάντα. Ο μύθος πιθανότατα προκύπτει από τις ναυτικές λαϊκές παραδόσεις του 17ου αιώνα. Η παλιότερη σωζόμενη εκδοχή χρονολογείται στο τέλος του 18ου αιώνα.
Μαρτυρίες ανθρώπων που έλεγαν πώς είδαν το πλοίο, το 19ο και τον 20ο αιώνα, ανέφεραν ότι αυτό έλαμπε με μια απόκοσμη λάμψη. Αν χαιρετηθεί από άλλο πλοίο, το πλήρωμα του Ιπτάμενου Ολλανδού, θα προσπαθήσει να στείλει μηνύματα στη σεριά, ή σε ανθρώπους που έχουν πεθάνει εδώ και πολλά χρόνια. Στις ναυτικές λαϊκές παραδόσεις, το να δει κανείς αυτό το πλοίο θεωρείται ως πολύ κακός οιωνός.
Η ιστορία δραματοποιήθηκε με την ταινία του 1951 Η Πανδώρα και ο Ιπτάμενος Ολλανδός, με πρωταγωνιστές τους Τζέιμς Μέισον (ο οποίος υποδύεται τον Ολλανδό καπετάνιο Χέντρικ Βαν Ντερ Ζέε) και την Άβα Γκάρντνερ (που υποδύεται στην Πανδώρα). Σε αυτή την εκδοχή, σε αντίθεση με οποιαδήποτε άλλη, ο Ιπτάμενος Ολλανδός είναι ένας άνδρας και όχι ένα πλοίο. Η διάρκειας δυο ωρών ταινία, σε σενάριο και σκηνοθεσία του του Albert Lewin , διαδραματίζεται κυρίως στη μεσογειακή ακτή της Ισπανίας κατά τη διάρκεια του καλοκαιριού του 1930. Αιώνες νωρίτερα, ο Ολλανδός σκότωσε τη γυναίκα του πιστεύοντας ότι δεν του ήταν πιστή. Γι αυτή του την πράξη η Πρόνοια τον καταδίκασε να περιπλανιέται στις θάλασσες μέχρι να βρει το νόημα της πραγματικής αγάπης. Χρησιμοποιώντας το μόνο στοιχείο από προηγούμενες εκδοχές της ιστορίας, μια φορά κάθε επτά χρόνια ο Ολλανδός επιτρέπεται να βγει στη στεριά για έξι μήνες για να ψάξει για μια γυναίκα που θα τον αγαπήσει τόσο ώστε να πεθάνει γι΄αυτόν, απελευθερώνοντάς τον από την κατάρα. (Ο Χάινε που αναφέραμε πιο πάνω ήταν ο πρώτος συγγραφέας που το χρησιμοποίησε αυτό το στοιχείο). Και τη γυναίκα αυτή τη βρίσκει στο πρόσωπο της Πανδώρας.
Το μεγαλύτερο μέρος της ταινίας γυρίστηκε στο χώρο που διαδραματίζεται η ταινία, στην Τόσσα ντε Μαρ, στην Καταλωνία της Ισπανίας, όπου ένα άγαλμα της Γκάρντνερ έχει στηθεί στο λόφο που βρίσκεται πάνω από την κύρια ακτή της πόλης, ενώ οι σκηνές ταχύτητας που διαδραματίζονται στην ξηρά γυρίστηκαν στο Pendine Sands της Ουαλλίας.
Στους "Πειρατές της Καραϊβικής" της Ντίσνεϋ, το πλοίο εμφανίζεται για πρώτη φορά στο "Σεντούκι του Νεκρού" υπό τη διοίκηση του φανταστικού καπετάνιου Ντέιβυ Τζόουνς. Η ιστορία και οι ιδιότητες του πλοίου ήταν εμπνευσμένες από τον πραγματικό "Ιπτάμενο Ολλανδό" των ναυτικών λαϊκών παραδόσεων.
Πηγές
http://en.wikipedia.org/wiki/Flying_Dutchman
http://en.wikipedia.org/wiki/Pandora_and_the_Flying_Dutchman
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου