Αλέξανδρος Νέφσκι

   Ο Αλέξανδρος Νέφσκι γεννήθηκε στις, 30/05/1220 και πέθανε στις 14/11/1263 (ανακηρύχθηκε άγιος της Ρωσικής Ορθόδοξης Εκκλησίας από τον Μητροπολίτη Μακάριο το 1547). Ήταν Πρίγκηπας του Νόβγκοροντ, Μεγάλος Πρίγκηπας του Κιέβου και Μεγάλος Πρίγκηπας του Βλάντιμιρ κατά τη διάρκεια μερικών από τις πιο δύσκολες στιγμές στην ιστορία της πόλης. Θεωρούμενος ως βασικό πρόσωπο των μεσαιωνικών Ρως, ο Αλέξανδρος ήταν εγγονός του Βσέβολοντ η Μεγάλη Φωλιά, και ο οποίος έφτασε στα όρια του θρύλου με τις στρατιωτικές του επιτυχίες ενάντια στους Γερμανούς και Σουηδούς εισβολείς, ενώ είχε αποδεχτεί παράλληλα να πληρώνει φόρο υποτέλειας στην πανίσχυρη Χρυσή Ορδή. (Μογγόλοι).
   Το 1236, και ενώ ως δευτερότοκος γιος δεν είχε ελπίδα να διεκδικήσει το θρόνο της γενέτειράς του Βλάντιμιρ, έγινε πρίγκηπας του Νόβγκοροντ, αλλά και ο στρατιωτικός τους ηγέτης, με σκοπό να υπερασπίσει τα βορειοδυτικά εδάφη του πριγκηπάτου, από τους εισβάλοντες Γερμανούς, Σουηδούς και Μογγόλους.
   Το 1240, οι Σουηδοί εισβάλλουν στη Ρωσία κατευθυνόμενοι προς το Νοβγκοροντ. Όμως ο Αλέξανδρος Νέφσκι, σταμάτησε την προέλασή της τους, κάνοντας αιφνιδιαστική επίθεση εναντίον τους και κερδίζοντας τη μάχη στον ποταμό Νέβα στις 15/7/1240. Από τη νίκη του αυτή απέκτησε το όνομα Νέφσκι (δηλαδή "του Νέβα") με το οποίο και έμεινε γνωστός στην ιστορία. Η νίκη αυτή του εικοσάχρονου πρίγκηπα, τρια μόλις χρόνια μετά την βαρύτατη ήττα των Ρώσων, αύξησε την πολιτική του επιρροή, αλλά παράλληλα επειδεινώθηκαν οι σχέσεις του με τους βογιάρους, την παραδοσιακή αριστοκρατία. Και έτσι αναγκάστηκε να καταφύγει σε ένα είδος εξορίας.
  Όταν το Πσκοφ, η δεύτερη μεγαλύτερη πόλη του πριγκηπάτου, δέχτηκε το 1241 εισβολή από τους Τεύτονες (Γερμανούς) ιππότες της Λιβονίας (σημερινή Εσθονία και Λιθουανία), τότε οι αρχές του Νόβγκοροντ κάλεσαν τον Αλεξάντερ, ο οποίος συγκέντρωσε στρατό και έδιωξε τους εισβολείς. Ο Αλέξανδρος παρέσυρε το τάγμα των Τευτόνων ιπποτών της Λιβονίας, το οποίο οδηγούσε ο αρχηγός του τάγματος Χέρμανν του  Bexhövede, στην παγωμένη λίμνη Πέιπους. Και παρόλο που ο στρατός των Τευτόνων αποτελούνταν από βαρύ ιππικό, εντούτοις οι πεζικάριοι του Νέφσκι κατάφεραν να τους νικήσουν στη μάχη που έγινε στις 5/4/1242 γνωστή και ως Η Μάχη του Πάγου, καθώς τα άλογα των Τευτόνων γλυστρούσαν πάνω στα παγωμένα νερά της λίμνης.
   Η νίκη του Νέφσκι στη μάχη αυτή αποτέλεσε ένα σημαντικό γεγονός της μεσαιωνικής ιστορίας, καθώς οι πεζικάριοί του κατάφεραν να νικήσουν έφιππους και βαριά οπλισμένους ιππότες, πολύ πριν η υπόλοιπη Ευρώπη μάθει πώς να χρησιμοποιεί τους πεζικάριους για να κυριαρχεί έναντι των έφιππων ιπποτών.
   Εκτός από ικανός στρατιωτικός ήταν και ικανός διπλωμάτης, όπως αποδεικνύει η πολιτική του έναντι των Τατάρων, από τους οποίους κατάφερε να αποσπάσει το μεγάλο δουκάτο του Κιέβου για τον ίδιο και το μεγάλο δουκάτο του Βλάντιμιρ για τον αδελφό του Ανδρέα. Το 1252 έγινε δούκας του Βλάντιμιρ (προδίδοντας τον αδερφό του, ο οποίος ήθελε να αρχίσει αγώνα κατά των Τατάρων, κάτι που ο Αλέξανδρος δεν επιθυμούσε) και άρχισε έτσι την ενοποίηση της Ρωσίας . Λίγο πριν πεθάνει έγινε μοναχός με το όνομα Αλέξιος. Μετά την αγιοποίησή του από τη Ρωσική εκκλησία η μνήμη του γιορτάζεται στις 30 Αυγούστου.
   Το 1938, κατόπιν παράκλησης του Στάλιν, ο σκηνοθέτης Σεργκέι Αϊζενστάιν, γυρίζει την ταινία του "Αλέξανδρος Νέφσκι". 

   Ο σκοπός της δημιουργίας αυτής της ταινίας , ήταν η δημιουργία ενός έπους, που θα τόνωνε το εθνικό συναίσθημα των σοβιετικών, ενόψει της επαπειλούμενης ναζιστικής εισβολής. Γι αυτό και η ταινία περιορίστηκε μόνο στα γεγονότα της περιόδου 1241-1242 , ενώ δε γίνεται καμια αναφορά στα μετέπειτα χρόνια του Αλεξάνδρου και τη συνεργασία του με τους Μογγόλους. Η αξία της ταινίας όμως ήταν τόσο υψηλή που υπερέβη την πολιτική σκοπιμότητα, και χαρακτηρίζεται ως ένα από τα αριστουργήματα του παγκόσμιου  κινηματογράφου.
   Την μουσική της ταινίας την υπογράφει ο Σεργκέι Προκόφιεφ, ο οποίος τη μετέτρεψε και σε κονσέρτο.Η συνεργασία μεταξύ Πρόκοφιεφ και Αϊζενστάιν ήταν με όλη τη σημασία της λέξης. Μέρος της μουσικής ο Προκόφιεφ το έγραψε βάσει της ταινίας, ενώ μέρος της ταινίας ο Αϊζενστάιν το έκανε βάσει της μουσικής που είχε γράψει ο Προκόφιεφ.
Σήμερα η ταινία χαρακτηρίζεται από τη μεγαλειώδη σκηνή της μάχης στον πάγο, η οποία αποτέλεσε έμπνευση για αμέτρητες άλλες ταινίες., όπως ο "Δόκτωρ Ζιβάγκο" (1965), "Billion Dollar Brain" (1967), "Μουλάν" (1998) και "Βασιλιάς Αρθούρος" (2004). Η περίπου μισής ώρας σκηνή αποτελεί την κορύφωση της ταινίας και ήταν η πρώτη που γυρίστηκε και μάλιστα στη διάρκεια ενός καυτού !!! καλοκαιριού. Ένας πραγματικός θρίαμβος για τον κινηματογραφιστή Έντουαρντ Τίσε, και τα ειδικά εφέ της ταινίας, που ήταν από τα πιο προχωρημένα της εποχής, μετατρέποντας το άκρως καλοκαιρινό τοπίο, σε πέρα για πέρα χειμερινό!.
   Ο Αϊζενστάιν συνυπογράφει τη σκηνοθεσία με τον Ντιμίτρι Βασίλιεφ, ενώ το σενάριο το συνυπογράφει με τον Πιοτρ Παβλένκο. Στο ρόλο του πρίγκηπα Νέφσκυ ήταν ο Νικολάι Τσερκάσοφ.
   Στην περίοδο 1939-1941 (όσο κράτησε το σύμφωνο μη επίθεσης μεταξύ των Μολότωφ και Ρίμπεντροπ) η ταινία είχε αποσυρθεί από την κυκλοφορία (ο παραλληλισμός των Τευτόνων της ταινίας, με τους Γερμανούς ήταν πέρα για πέρα έντονος).
   Η ταινία ήταν η πρώτη και η πιο δημοφιλής από τις τρεις ομιλούσες που γύρισε ο Αϊζενστάιν. Το 1978 μπήκε στις 100 καλύτερες ταινίες του κόσμου, σύμφωνα με την ψηφοφορία που οργάνωσε ο εκδοτικός οίκος του Μιλάνου "Α. Μοντατόρι."

Η ταινία στα ρωσικά με γαλλικούς υποτίτλους

http://en.wikipedia.org/wiki/Alexander_Nevsky
Εγκυκλοπαίδεια Δομή, τόμος 2 σελίδα 236
Αλέξανδρος Νέφσκι
http://en.wikipedia.org/wiki/Alexander_Nevsky_(film)